Felsefe ve Düşsel Yaratılış

Felsefe ve düşsel yaratılış, düşüncelerimizin hayatımızı nasıl daha tutarlı ve anlamlı kılabileceğine dair bir inceleme ve yaratım mekanizmasıdır. Düşsel yaratılış, hayatımıza anlam katmakla birlikte, hayatı daha kolay bir şekilde yaşamamıza da yardımcı olur. Şöyle ki, hayatımızı kolaylaştıran her bir icat önce düşsel ortamlarda, yani zihnimizde var olmuştur. Bu icatları ilk başta düşüncelerimizde yarattık. Fiziksel icatların yanı sıra, düşünce ortamında var olan ancak fiziksel bir objeye dönüşmemiş düşünceler de hayatımızı kolaylaştırmaktadır.

Bu gibi soyut yaratımlar, insan zihninin bilinenin ötesindeki sorulara cevap aramasına dayanır. Bazen bu sorulara kesin yanıtlar bulmak mümkün olmadığında, "Neden bu soruların cevabı yok?" sorusu ortaya çıkar. İnsanlığın ilk dönemlerinde evrenle ilgili sorularımız ve kafa karışıklığımız vardı

Bu karışıklıkları ve cevapsız kalan soruları açıklamak için zihnimizde kurgusal cevaplar oluşturduk. Bu kurgusal kişilikleri zamanla doğal olaylarla ilişkili hale getirdik. Örneğin, bir yıldırım oluştuğunda bunun tanrının gazabı olduğu düşünülmekteydi. Zamanla bu doğal olaylar ve doğa ruhları, cevapsız soruların yanıtı olarak tanrı figürlerine dönüştürülmüştür.

 Tanrı olarak nitelendirdiğimiz düşünceyi, düşsel ortamdaki sorularımıza yanıt bulmanın ötesine taşıyarak kişiliklerimize kadar benimsemiş bulunmaktayız. Tanrıyı çoğunlukla iyiliği seven ve iyi birisi olmamızı öneren bir varlık olarak tanıdık. Bu öneriler zamanla kişisel ahlak anlayışımızın temellerini oluşturdu. En azından tanrı modeline inananlar, bu çerçevede ahlak kurallarını benimsediler ve iyi davranmayı, yalan söylememeyi, kötülük yapmamayı temel prensipler haline getirdiler.Bu nedenle, ahlak kuralları zamanla dini düşüncelerle iç içe geçerek toplumların etik yapısını şekillendirdi.

Sonuç olarak, düşsel yaratılış salt bir düşünce pratiği değil, insan varlığının anlam arayışında temel bir mekanizma olmuştur. Hem fiziksel hem de soyut düzlemde yaratılan bu düşünceler, insan hayatını daha tutarlı ve anlamlı kılmaya devam etmektedir.

Araştırmacı Yazar: Halim Yusuf Pilavcı 

20.02.2025 

Kaynakça: 

● Durkheim, É. (2019). Dini hayatın ilk biçimleri. İmge Kitabevi. 

● Eliade,M. (2021). Dinsel inançlar ve düşünceler tarihi. Alfa Yayınları. 

● Freud, S. (2019). Totem ve tabu. Say Yayınları. Retrieved from 

● Heidegger, M. (2022). Varlık ve zaman (K. H. Ökten, Çev.). Agora Kitaplığı. 

● Platon. (2021). Devlet. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Mastürbasyon ve Erkeklerin Karar Verme Mekanizmaları

Mastürbasyon tarihten bu yana cinsellik konusundaki en tartışmalı ve gizemli meselelerden biri olma yolunda devam ediyor. Erkeklerde mastürbasyon sadece fizyolojik bir olgu olarak değil de karar verme mekanizmasını etkileyen bir unsur olarak da ele alınması gereken bir konu. Şimdi mastürbasyon öncesi yahut sonrası verilen kararlarda etkileniyor. Erkeklerde cinsel uyarı sonrasında yaşanan orgazım vücuttaki çeşitli hormonal değişikliğe sebep veriyor ve bu verilen değişiklikler arasında erkeğin verdiği kararlarda büyük ölçüde değişiyor. Şimdi sizlerle mastürbasyon durumunda hormonal değişimlere bakalım. 

 

Hormonal Değişimler: Erkeklerde hormonal değişimler, sadece fiziksel değil, psikolojik düzeyde de önemli etkilere sahiptir. Özellikle cinsel uyarı ve orgazm, hormonal değişimlerin en belirgin şekilde hissedildiği anlar arasında yer alır. Bu süreçler, bedende bir dizi biyokimyasal tepkiyi tetikler ve bu da erkeklerin karar verme süreçlerini doğrudan etkileyebilir. Hormonlar, sadece cinsel dürtüleri değil, aynı zamanda duygusal ve zihinsel durumları da şekillendirir.

Testosteron Seviyesi: Cinsel uyarı sırasında artan testosteron seviyesi, risk alma ve agresif kararları tetikler iken, orgazm sonrasında hormonun düşmesi bireyi daha sakin ve mantıklı kararlar almaya yönlendirebilir. 

Prolaktin Salgılanması: Orgazm sonrası salgılanan prolaktin, cinsel isteği azaltır huzur hissi vererek daha objektif ve duygulardan arınmış kararlar alınmasını destekleyebilir. 

Boşalma Öncesi Verilen Kararlar: Erkeklerde mastürbasyon öncesi verilen kararlarda boşalma öncesinde verilen karar dürtüleri aceleci ve risk almaya yönelik tutumları sergileniyor. 

Boşalma Sonrası Verilen Kararlar: Boşalma gerçekleştikten sonra verilen kararlarda daha sakin analitik ve objektif kararlar yönünde daha aktif düşündüğümüz gerçeği bizleri karşılıyor. Kişi bu dönemde “Duygusal Sis” dediğimiz depresif etkiden kurtulduğumuz için gerçekleşiyor. Şimdi düşünce ve verdiğimiz kararlar yönündeki değişimleri konuştuğumuz kadar da mastürbasyonun kişiye (Erkeğe) verdiği motivasyonuna da değinelim. 

Psikolojik Boyut: Duygusal Netlik ve Motivasyon: Mastürbasyonun karar verme etkisi hormonlarla sınırlı kalmıyor ve kişiye bir duyusal nitelik adı altında bir psikolojik etkende katıyor. Bu etkende mastürbasyon öncesi erkekler “cinsel sis” (sexual fog) etkisi altında olabilirler ve bu duygusal yüksekliğin etkisinde kalabiliyor ken mastürbasyon sonrası bu etkiden kurtuldukları için daha mantıklı kararlar alabiliyorken bazı bireylerde orgazım sonrası enerjisinde bir düşüklük veya mayışma gibi motivasyon kaybı olabilir ve bu durumda karar vermede isteksiz veya bir gecikme gibi durumlar de pekala yaşana biliyor. Bazı bireylerde ise mastürbasyon sonrası üstündeki stresi atıp rahatlamaya bu neticede ise güzel ve sakin bir uyku uyuyarak kendini iyi yönde motive ediyor. 

Mastürbasyon ve Cinsel Dürtü: Kendi Perspektifimden Bir Bakış

Mastürbasyon, çoğu zaman utangaçlıkla ya da tabularla konuşulan bir konu olsa da aslında son derece doğal bir davranış. Ben de zaman zaman bu konuda düşünmüşümdür; erkeklerde mastürbasyon dürtüsünün nasıl oluştuğunu anlamak, bu konuda daha fazla farkındalık yaratabilir diye. Hangi faktörlerin tetiklediği, neden bu dürtü bu kadar güçlü olabiliyor? İşte bu yazıda, mastürbasyon dürtüsünün arkasındaki bilimsel ve psikolojik etkenlere bir göz atmak istiyorum.

Hormonlar ve Beyindeki Kimyasallar:

Bence mastürbasyon dürtüsünün temelinde güçlü bir biyolojik etken var: Hormonlar. Testosteron, erkeklerin cinsel dürtülerini doğrudan etkileyen hormonlardan biri. Bu hormon özellikle ergenlik ve gençlik döneminde artar ve cinsel arzuları tetikler. Tabii bir de beynimizdeki kimyasallar var: Dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterler, cinsel hazla bağlantılı. Bu kimyasallar devreye girdiğinde, mastürbasyon yapmak istemek çok daha kolaylaşıyor. 

Psikolojik Nedenler:

Stres ve Yalnızlık Fakat sadece biyolojik etkenlerle sınırlı değil. Mastürbasyon, psikolojik anlamda da önemli bir yere sahip. Örneğin, stresli bir dönem geçirdiğinizde ya da yalnız hissettiğinizde, cinsel tatmin arayışı bir rahatlama yöntemi olabilir. Bu, endorfin salgılar ve bu da bir tür rahatlama hissi yaratır. Yani, bazen yalnızca fiziksel bir ihtiyaç değil, duygusal bir boşluk da tetikleyici olabilir. 

Çevresel Uyarıcılar: 

Tabii dijital dünyada karşılaşılan cinsel içerikler de bu dürtüyü etkileyebilir. Erotik görseller, videolar ya da uyarıcı düşünceler, beynimizdeki kimyasal değişimlere yol açarak bu dürtüyü artırabilir. Bu faktör, günümüzün dijital çağında oldukça yaygın.

Bir Alışkanlık Olarak Mastürbasyon: 

Zamanla mastürbasyon, sadece bir ihtiyaç olmaktan çıkıp bir alışkanlık haline gelebilir. Bu alışkanlık, kişinin rahatlamak ya da stresini atmak için başvurduğu bir yöntem olabilir. Bu durumda, mastürbasyon bir rutine dönüşebilir ve kişiyi sakinleştirici bir etki yaratabilir.

Sonuçta, mastürbasyon dürtüsü erkeklerde çok sayıda biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörün birleşimiyle şekilleniyor. Bu davranış, tamamen doğal ve sağlıklı bir süreçtir. Önemli olan, bu konuda kendimizi iyi anlamak, sınırlarımızı bilmek ve sağlıklı bir şekilde bu dürtüye yaklaşmaktır.

Araştırmacı Yazar: 

Halim Yusuf Pilavcı 

6.02.2025 

Kaynakça:

1. Bancroft, J. (2009). The Medicalization of Masturbation: A Historical Review. In: Sexuality and the Body in the Age of AIDS. Palgrave Macmillan, pp. 234-255. 

2. Exton, M. S., & Krüger, T. H. C. (2006). Neuroendocrine and Neuropsychological Mechanisms of Sexual Behavior in Men. Neuropsychobiology, 54(2), 94-104. 

3. Dawson, K. M., & Kulik, J. A. (2015). Sexual Satisfaction and Hormonal Responses: The Role of Testosterone and Prolactin in Men's Decision-Making. Psychoneuroendocrinology, 58, 45-56. 

4. Lammers, J., et al. (2011). Power Increases Infidelity Among Men and Women. Psychological Science, 22(9), 1194-1199. 

5. Sims, J. (2012). The Effects of Sexual Behavior on Cognitive Performance and Emotional Regulation in Men. Journal of Clinical Psychology, 68(3), 279-287. 

6. Mueller, D., & Handwerker, W. (2016). Psychological Effects of Masturbation: A Look into Motivation and Emotional Relief. Journal of Sexual Medicine, 13(5), 765-773. 

7. Spector, I. P. (2004). Psychological and Physiological Mechanisms in Masturbation: A Review of Scientific Literature. Sexual and Relationship Therapy, 19(2), 89-107. 

8. Baker, R. J. (2010). The Role of Environmental Stimuli in Shaping Sexual Behavior in Contemporary Society. Sexual Behavior and Society Journal, 14(2), 159-172.

 9. Perry, L. (2017). Digital Age and Masturbation: How Technology Affects Sexual Behavior. CyberPsychology Journal, 11(1), 5-15. 

Yokluk Paradoksu

Yokluk Paradoksu

Boş bir odada olduğunuzu düşünün ve "köpek" diye birisi size sesleniyor. Zihninizde bir köpek düşüncesi canlanıyor, ancak bulunduğunuz ortamda köpek yok. Bu durumda, olmayan bir şeyi, zihinsel olarak soyutlayıp var etmiş oluyorsunuz. Yani, duyu organlarımızla algılayamadığımız bir maddeyi, zihnimiz aracılığıyla varlığını kabul etmek ve var etmek oluyor; soyutluğu var etmek. Bu aynı şekilde Tanrı modeli için de geçerlidir. Hiçbir insan Tanrı’yı görmemiştir, ancak "Tanrı" denildiği zaman, zihnimizde hemen bir Tanrı modeli canlanır. Aslında soyut bir şeyi, düşünce ortamında somutlaştırmaya çalışıp, varlığına inanıyoruz. Bu da şöyle açıklanır: 

“𝑧𝑖ℎ𝑖𝑛 = 𝑦𝑜𝑘𝑙𝑢𝑘 𝑑üşü𝑛𝑐𝑒 = 𝑣𝑎𝑟𝑙𝚤𝑘 ∞𝑧 “ 

Açıklama şu şekildedir: Zihnimiz, yani beynimiz, soyut evrenimizin merkezidir. O yüzden zihin, yokluğun üssü ve düşünceye eşittir. Yokluğun üssü düşünce ise, ilk başta yokluktan var olan ve bu süreçte var olmanın bir adım gerisinde kalan düşünce kısmını temsil eder. Bu düşünce kısmı ise şudur: Bir şeyi yoktan var etmek için, ilk başta yok olması gerekir ve onu düşünmemiz gerekir. Bu yüzden, yokluğun üssü düşünce vardır ve bu formül, varlık üssü sonsuzluğun indeksine eşittir. Bu da şöyle açıklanır: Zihnimizde ne kadar yokluğu ve düşünceyi düşünürsek, o kadar sonsuz kadar varlık var ederiz.

Daha basitleştirirsek, örneğin tekerleğin icadına bakalım: Bir "a" maddesini "x" yerine ulaştırmayı nasıl daha az güç harcayarak götürebiliriz diye düşündük. Tekerleğin yokluğunu düşündük ve tekerleği bulduk. Ardından, el arabaları ürettik. Daha sonra, bu el arabalarını daha hızlı nasıl hareket ettirebiliriz diye düşündük ve at arabalarını icat ettik. At arabalarını daha hızlı nasıl hareket ettirebiliriz diye düşündük ve buharlı motorları bulduk. Bu süreç günümüze kadar, sürekli olarak "daha fazla nasıl hızlandırabiliriz?" sorusunun yokluğunu düşünerek gelişti.

Bu durumda, yokluğun zihnimizle eşit olduğunu görüyoruz. Çünkü zihnimiz, yani beynimiz olmasa, bir şeylerin yokluğunu düşünemeyiz. Aynı zamanda, zihnimiz cansız atom ve enerjilerle oluşarak, yokluktan bir canlıya dönüştü. Daha sonra evrimleşerek zihnimizi oluşturduk. Bu durumda, dediğim gibi, zihnimiz ve yokluk birbirlerine eşittir. 

Bu durum, yokluk paradoksunu oluşturmuştur ve bu paradoks, insan zihni geliştikçe gelişecektir. Dediğim gibi, şu an en hızlı arabayı daha çok nasıl hızlandırabiliriz diye hızlandırma şeklinin yokluğunu düşünüyoruz ve düşünmeye devam edeceğiz.

Araştırmacı Yazar: 

Halim Yusuf Pilavcı 

16.01.2025 

Kaynakça:

Kant, Immanuel. Kritik der reinen Vernunft. (1781)

• Zihin, algı ve düşünce arasındaki ilişki üzerine Kant’ın düşünceleri.

Platon. Devlet (380 M.Ö.)

• Soyut dünyayı ve gerçeklik kavramını inceleyen eser.

Heidegger, Martin. Varlık ve Zaman (1927)

• Varlık, yokluk ve düşünce üzerine derin felsefi bir inceleme.

Husserl, Edmund. Logische Untersuchungen (1900–1901)

• Zihin ve düşüncenin fenomenolojik bir analizini sunar.

Derrida, Jacques. Grammatology (1967)

• Dil, düşünce ve soyutlama kavramlarını ele alır.

Arkheden Tanrı'ya Yolculuk

 Arkheden Tanrı'ya Yolculuk Birçok Antik Yunan filozofu arkhe görüşünü fiziksel ya da metafiziksel maddelerle bağdaştırmıştır. Ancak hiç düşündünüz mü, bu görüşün doğuşunun sebebi nedir? Aslında, bu sorular bizlerin nasıl var olduğuna, evrenin nasıl oluştuğuna ve bu tarz konulara cevap arayışından doğmuştur. Arkhe ve Tanrı kavramları birbiriyle bağlanabilir. Arkhe, ilk nedeni açıklamak isterken, bazı kesimler Tanrı’nın ya da tanrıların yaratılışta ana rol oynadığını savunur. Bu kişiler, arkhe kavramını kendi içlerinde kabul ederek ilk nedeni Tanrı’ya ya da tanrılara bağlarlar.

Toplumlardaki dinî inançlara göre, onların ilk nedeni Tanrı’dır. Bu görüş, İslam, Hristiyanlık, Yahudilik ve Budizm gibi bilinen dinlerde, yaratılışın rol modeli olarak seçilen dinlere özgü arkhelerle, yani tanrılarla temsil edilir. Kısacası, Tanrı yahut tanrılar her biri birer arkhedir. Şimdi, Tanrı kavramının yolculuğuna değinelim. Bu kavram, insanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahiptir.

İlkel Animizm (Doğa Ruhlarına İnanış): 

Bu kavramda, doğanın ruhları olduğuna inanılırdı. İnsanlar; gök, yıldırım, rüzgâr ve dağ gibi doğa unsurlarını ruhsal varlıklar veya güçler olarak görmüştür. Bu dönemde tek bir Tanrı yoktu; hatta “tanrı” kavramı bile yoktu. Sadece doğada var olan çeşitli ruhların bulunduğuna inanılırdı.

Çoktanrıcılık (Politeizm):

İlk tarım toplumlarının gelişimiyle birlikte, insanlar doğa olaylarını ve toplumsal düzeni açıklamak için çok sayıda tanrı tasavvur etti. Mezopotamya, Mısır, Hindistan, Yunanistan ve Roma gibi uygarlıklarda tanrılar, doğa güçlerini ve insan yaşamını yöneten somut varlıklar olarak şekillendi. 

Tek Tanrıcılık (Monoteizm):

Tek Tanrı kavramı, Mısır’daki firavun Akhenaton döneminde belirginleşti. Akhenaton, çok tanrılı Mısır dinine karşı çıkarak sadece tek bir Tanrı’nın olmasını ve ona tapılmasını istemiştir. Bu Tanrı, Aton adlı güneş tanrısıdır. 

Bugünkü anlamıyla tek tanrıcılık, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi İbrahimî dinlerle şekillenmiştir. Yahudilik, Tanrı Yahve’yi yaratıcı ve İsrail halkının koruyucusu olarak tanımlar. Hristiyanlık, Tanrı’yı üçlü birlik (Teslis) içinde kabul ederken, İslam, Allah’ı tek ve benzersiz bir varlık olarak tanır.

Felsefi Tanrı Kavramları:

Felsefe, Tanrı kavramını soyut bir düzleme taşımış ve onu varoluşun temel ilkesi olarak ele almıştır. Platon, Tanrı’yı evrenin mükemmel ve değişmez "İyi İdeası" olarak görürken, Aristoteles "İlk Hareket Ettirici" fikriyle Tanrı’yı tüm hareketin nedeni olarak tanımlamıştır. Orta Çağ’da ise skolastik düşünce, Tanrı’yı varoluşun en yüksek sebebi olarak değerlendirmiştir. 

Modern ve Seküler Tanrı Görüşleri (17. Yüzyıl ve Sonrası):

Aydınlanma dönemiyle birlikte, Tanrı kavramı sorgulanmaya başlandı. Deizm, Tanrı’nın evreni yarattığını ancak müdahale etmediğini savunurken; Ateizm, Tanrı’nın varlığını reddetti. Panteizm ise Tanrı’yı evrenle bir ve özdeş olarak tanımladı.

---

Şimdi, Tanrı kavramını biraz daha anlamış olduk. Tanrı’nın ortaya çıkmasında en büyük rol oynayan durum, insanların olağan bir olayı anlamlandıramamasıdır. Örneğin, yıldırım düşüyor; fakat insanlar, o dönemin bilimsel ve teknolojik yetersizlikleri nedeniyle bunu açıklayamıyor. Böyle bir durumda, insanlar "birisi bunu yapıyor" diye düşünüyor ve metafiziksel görüşler ortaya çıkıyor. Bu görüşler zamanla evrimleşerek Tanrı modeline dönüşüyor.

Daha sonra, yıldırımın ya da diğer doğa olaylarının nasıl olduğu değil de insanlığın ve yaratılışın "nasıl" ve "neden" olduğuna dair sorular doğmaya başlıyor: İlk kim vardı? İlk madde neydi? İlk neden neydi? Yine, bu sorulara anlam veremedikleri için, bu olaylara "Tanrı" adını koydular. İnsanlar, yarattıkları Tanrı modellerini geliştirerek dinler, görüşler ve inançlar ortaya attı. Sonuç olarak, bazı dinler arkhe inancını reddetmiş ve sadece ilk nedeni Tanrı’ya bağlamış olsa da, Tanrı görüşü de bir arkhedir ve şunu unutmayınız: Dinden ilim, ilimden din öğrenilmez.

Yazar: Halim Yusuf Pilavcı

12.01.2025 

Kaynakça: 

1. Büyükkal, M. (2019). Felsefe Tarihi (4. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi. 

2. Gülşen, Ş. (2021). Felsefi Düşünce ve Din İlişkisi. İstanbul: Literatür Yayınları. 

3. Kaya, A. (2020). Tanrı Kavramı ve Dinler Tarihi. Ankara: İslam Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. 

4. Küçük, İ. (2018). İslam'da Tanrı Anlayışı ve Arkhe Kavramı. İstanbul: Düşün Yayınları. 

5. Plato. (2003). Devlet (Çev. A. Yalçın). İstanbul: Öteki Yayınları. 

6. Aristo. (2005). Metafizik (Çev. S. Oğuz). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. 

7. Yılmaz, M. (2017). Antik Yunan Felsefesi ve Arkhe. İstanbul: Felsefe Yayınları. 

8. Russell, B. (2012). Felsefenin Tarihi (Çev. F. Y. Yüksek). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. 

9. Nasr, S. H. (2009). Din ve Bilim: Tarihsel Bir Bakış. İstanbul: İletişim Yayınları.

Tanrı Bir Paradokstur

Tanrı Bir Paradokstur Sizlere bir formülle başlayalım: İhtiyaç bölü yokluk eşittir olası varlık. Bu formül şu şekilde gösterilir: 

I˙htiyac¸Yokluk=Olası Varlık\frac{\text{İhtiyaç}}{\text{Yokluk}} = \text{Olası Varlık}YoklukI˙htiyac¸=Olası Varlık 

Aslında yoktan bir şeyleri var etmek mümkündür; lakin bu var edilenler ikiye ayrılır: 

1. Fiziksel varlıkları yoktan var etmek. 

2. Fizikötesi varlıkları var etmek. 

İlkini şöyle açıklayabiliriz: Arabanın icadını düşünelim. Neden icat edildi? Daha az zamanda çok yol kat edebilmek için, değil mi? İşte, fiziksel varlıkları yoktan var etmek bu nedenle mümkündür. 

İkinciyi ise şu şekilde açıklayabiliriz: Tanrı modelini ele alalım. Bir kişi, zihnindeki sorulara cevap ararken sürekli bir sonsuzluğa, yani yokluğa ulaşır. Sorularının cevapları bu sonsuzluğa çıkar. Bunun üzerine, bu yokluğa bir cevap üretmek ister ve tanrı modelini yaratır. Bu fizikötesi varlığa, düşünceleri çıkmaza girdiği zaman yönelir ve kendi yarattığı düşsel bir varlığa cevap olarak tanrıyı gösterir.

 İstemeden de tanrı modelini yaratarak bir paradoksa neden olur. Çünkü tanrı modeli, dinler ve inançlar vasıtasıyla sürekli yeni teorilerin ortaya atılmasına ve çatışmaların yaşanmasına yol açar. Bu durum, açık bir şekilde paradoksa dönüşür.

İstemeden de tanrı modelini yaratarak bir paradoksa neden olur. Çünkü tanrı modeli, dinler ve inançlar vasıtasıyla sürekli yeni teorilerin ortaya atılmasına ve çatışmaların yaşanmasına yol açar. Bu durum, açık bir şekilde paradoksa dönüşür.

Bu paradoksu çözmek ise Teo-Otantizm görüşüne göre şöyledir: İnsanlar geçmişte zihninde metafiziksel bir varlık geliştirdi ve adına “tanrı” dedi. Evrendeki her cevapsız soruyu bu yarattıkları tanrıya bağladılar. Eğer insanlar (varlık) olmasaydı, tanrı da olmayacaktı. Bu nedenle “Tanrı mı bizi yarattı, yoksa biz mi tanrıyı yarattık?” sorusuna kesin bir şekilde şu yanıtı verebilirim: Biz tanrıyı yoktan var ettik. Çünkü evrendeki her şeyi, fiziksel ya da fizikötesi varlıkları, biz yarattık. Buna tanrı da dahildir.

Varlık Paradoksu

Varlık paradoksu çözümü olmayan bir paradoks değildir aksine çözümü açık bir paradokstur. Varlık kendini var eden bir canlıdır şöyle: Cansız varlıktan canlı varlığa evrimleştik ve bu da varlığın kendini gelişmiş varlık yapmasıdır. formül şu şekildedir: “Atom çarpı enerji = cansız varlık = canlı varlığa” (A⋅E=Vc⟹Vl) Aslında her şeyin temelinde varlık yatıyor. Varlık var olmasaydı varlık varlık olmazdı atom atom olmazdı enerji enerji olmazdı ve nasıl türe geldiğimizi kimseler bilmezdi 

Yazar: Halim Yusuf Pilavcı Kaynakça: Pilavcı, A. H. Y. (2024). Tanrı bir paradokstur. Felsefi Yaklaşımlar ve Paradokslar Üzerine Çalışmalar.

Yandaşlığın İçindeki Görecelik

 Yandaşlığın İçindeki Görecelik

İlk başta, yandaşlık nedir? Bunu dile getirmek çok daha mantıklıdır. Yandaşlık, genellikle bir kişinin ya da grubun, belirli bir kişi, grup ya da ideolojiye güçlü bir bağlılık göstererek, eleştirel düşünme ya da bağımsız bir değerlendirme yapmaksızın, sadece çıkarlarına hizmet eden ya da taraf olduğu düşünceyi savunma eğiliminde olmasına denir. Bu terim, özellikle siyasi ya da toplumsal bağlamda, bir kişinin ya da topluluğun, iktidar ya da popüler figürlerin yanında yer alması, onların politikalarını veya görüşlerini sorgulamadan savunması anlamında kullanılır.

Felsefi bir açıdan, yandaşlık, bireyin ya da topluluğun kendi düşüncelerini ve çıkarlarını başkalarınınkilerle özdeşleştirerek, özgür düşünme ve eleştirel yaklaşım sergilemektense, bir tür düşünsel tembellik veya bağımlılık içine girmesine yol açabilir. Bu durum, toplumsal yapılar içinde bireyin, grup düşüncesine ya da genel kabul gören görüşlere daha fazla bağlanmasını teşvik eder. Fakat bu bağlanma, bazen insanın kendi içsel sorgulamalarını engelleyebilir, hatta daha da tehlikeli bir hale gelebilir: Birey, sorgulamadan kabul ettiği ideolojiyi, doğru bildiği bir değer gibi savunmaya başlar. 

Şimdi gelelim göreceliğe. Kısaca görecelik şöyledir: Felsefi anlamda görecelik, bir şeyin ya da bir olayın anlamının, değerinin veya doğruluğunun, belirli bir bakış açısına, kültüre, zamana, yere ya da bireysel deneyime göre değişebileceğini savunan bir yaklaşımdır. Görecelilik, genellikle nesnel gerçeklik ya da evrensel doğruların olmadığını öne sürer ve doğruluğun ya da ahlaki değerlerin kişisel ya da toplumsal koşullara bağlı olarak farklılık gösterebileceğini iddia eder. Bu anlayış, özellikle insan doğasının çok katmanlı ve farklı bakış açılarına sahip olduğu gerçeğini gözler önüne serer. Görecelilik, bazen bireylerin ya da toplumların dünyayı anlama biçimlerinin zenginliğini vurgular, ancak bir yandan da evrensel değerlerin varlığına olan inancı sorgular.

Şimdi konumuza gelelim. Siz, x bir konu üzerinde birçok kişiyle tartışıyorsunuz ve bazıları sizlerle aynı görüşte, bazıları ise karşıt görüşte. Karşıt görüşte olanlarla zaten zıtlaşmış bir tutum içerisindesiniz. Lakin, sizinle aynı fikirde olanlarla da görecelik bağlamında karşıt görüş sergilendiğini ve bunu kimsenin fark etmediğini göreceksiniz. Şöyle oluyor ki: Siz x konusunda üç kişiyle yandaş görüşte oluyorsunuz. 

Lakin birinci kişi, x konusundaki yandaş görüşü çok derin değil. İkinci kişi ise, x konusunda birinci kişiye göre biraz daha derinlerde yandaşlık sağlıyor. Aynı şekilde, üçüncü kişi de ikinci ve birinci kişiye göre daha derin bir yandaşlık tutumu sergiliyor ve siz de bu üç kişiye göre daha çok derin bir yandaşlık tutumu içerisindesiniz. Bu da sizleri, diğer yandaş görüşlülerden görecelik bağlamında karşıt bir tutumunuzun olduğunu kanıtlıyor. Şöyledir ki, bir kişi doğruya ne kadar yakınsa, doğruya yakın olan kişiden her zaman farklı görüş içerisindedir. Ki doğruya en yakın kişi oluyor ve diğer yandaşlardan farklı tutum sergiliyor. Karşıt görüş illaki farklı düşüncelerin doğru olduğunu kanıtlamak için ortaya atılmaz. Aynı görüşü benimseyenlerin içerisinde de karşıt görüş sergilenir. 

Yazar: Halim Yusuf Pilavcı 

28.12.2024

Kaynakça: 

Kitaplar:

1. Feyerabend, Paul. Science in a Free Society. Verso, 1978.

   • Bu kitap, bilimsel düşüncenin ve ideolojik bağlanmaların sınırlarını tartışırken, yandaşlık ve görecelik gibi kavramlarla ilişkilendirilebilir.

2. Rorty, Richard. Philosophy and the Mirror of Nature. Princeton University Press, 1979.

   • Rorty'nin felsefi görecelik üzerine çalışmaları, metnin içeriğiyle paralellik gösterir.

3. MacIntyre, Alasdair. After Virtue. University of Notre Dame Press, 1981.

   • Toplumsal ve ideolojik bağlılıkları, etik düşüncelerle ilişkilendirerek tartışır, bu da yandaşlık kavramı üzerine düşünmek için faydalı olabilir.

4. Nagel, Thomas. The View from Nowhere. Oxford University Press, 1986.

   • Objektiflik ve görecelik üzerine bir inceleme, özellikle doğruluğun bağlamdan bağımsız olup olamayacağını sorgular.

5. Nietzsche, Friedrich. On the Genealogy of Morals. Vintage Books, 1967.

• Nietzsche'nin görüşleri, değerlerin göreceli olduğu ve yandaşlıkla ilişkili olabilecek fikirlerle ilgilidir.

Makaleler ve Araştırmalar:

1. Kuhn, Thomas S. The Structure of Scientific Revolutions. University of Chicago Press, 1962.

   • Bilimsel doğruların evrimini ve toplumsal bağlamdaki değişimlerini inceleyerek göreceliliği ele alır.

2. Gergen, Kenneth J. "Social Construction in Context." Sage Publications, 2009.

   • Toplumsal yapıların nasıl şekillendiğini ve yandaşlık gibi ideolojik yapıları tartışır.

3. Williams, Bernard. "Ethical Consistency and Ethical Relativism." The Journal of Philosophy, 1970.

• Ahlaki görecelilik üzerine tartışmalar sunar.

Dizinler ve Ansiklopediler:

1. Stanford Encyclopedia of Philosophy. "Relativism." 2024.

   • Görecelik hakkında kapsamlı bir ansiklopedik kaynak.

2. Oxford Companion to Philosophy. "Ideology." 2005.

   • İdeoloji ve yandaşlık arasındaki ilişkiyi açıklayan kapsamlı bir başvuru kaynağı.

Tanrının Gerçek Yüzü

Tanrının Gerçek Yüzü

Tanrının gerçek yüzü, aslında kişiden kişiye ve düşünceden düşünceye değişim göstermektedir. Çünkü tek bir kişiyle bağdaşan bir tanrı kavramı yoktur. Tanrının gerçek yüzüne değinecek olursak, burada Tanrının fiziksel yüzünden ziyade görünmeyen, yani iyilik ve kötülük yüzünü ele almak daha uygun olacaktır. Çünkü konuşacağımız konu, metafiziksel bir varlık olduğundan fiziksel bir yüz tanımı yapılamaz. 

Tanrı ve İyilik Yüzü 

Tanrı, inananlara iyilik yapmalarını söyler ve bu iyiliğin içerisinde bir çıkar çatışması yaratır. Bu çıkar çatışması, bir şeyler iyilik yapmanı istemesi ve bunun sonucunda sana cenneti vaat etmesiyle ilgilidir. Ancak Tanrı, yaptığın iyiliklerin de onun sana yaptırdığını ifade eder. Her yapılan iyilikte Tanrıyı ortak edersek, insanın iradesi yokmuş gibi bir görünüm ortaya çıkar. 

Aslında bu durum ibadeti de kapsar; çünkü Tanrı, sana ibadet etmen gerektiğini söyler ve sen de bunu yaparsın. Karşılığında ise cenneti vaat eder. Bu durum, ibadeti bir tür ticarete dönüştürür; çünkü çıkarlar işin içine girer. Yapmadığın takdirde cezalandırılacağını söyler ve böylece insanın iradesini hiçe sayar. Her ne kadar ibadetler kalben inanarak yapılır gibi görünse de aslında baskı altında gerçekleşmektedir; çünkü yapılmadığında cezalandırılacağını bilirsin. 

Tanrı ve Kötülüğün Yüzü

Tanrı ve kötülüğün yüzü şöyle açıklanabilir: Tanrı, sana yapman gerektiğini söylediği şeyleri yapmadığında, seni cehennemde azap ile cezalandıracağını ifade eder. Yaptığın iyilikleri "kader" adı altında kendine bağlarken, yaptığın kötülüklerin hiçbirini kendine bağlamaz ve seni suçlar. 

Tanrı ve Adalet

Tanrının adaleti, hem inananlar hem de inanmayanlar tarafından duyulmuştur. İlahi adalet şöyle özetlenebilir: İyilik yaparsan cennete, yapmazsan cehenneme gidersin. Ancak burada bir çelişki doğmaktadır. Eğer yaptığımız iyilik ve kötülükle sorgulanacaksak, yeni doğmuş bir bebek öldüğünde neden sorgulanmadan direkt cennete gidiyor? Veya şehit olanlar, onca günahlarına rağmen neden sorgulanmadan cennete gidiyor? Oysa biz sorgulanarak gidiyoruz. İşte tam burada Tanrının gerçek adaleti sorgulanabilir hale geliyor. 

Araştırmacı: Halim Yusuf Pilavcı 

Kaynakça:

1. Kutsal Metinler ve İslamî Kaynaklar:

   • Kur'ân-ı Kerim
   • Buharî, "Sahih-i Buharî"
   • Müslim, "Sahih-i Müslim"
   • İmam Gazali, "İhya-u Ulumiddin"
   • İbn Teymiyye, "Kitabü’l İman"

2. Felsefi Kaynaklar:

   • İbn Rüşd, "Tehafütü't-Tehafüt"
   • Friedrich Nietzsche, "Tanrı Öldü ve Üstinsan"
   • Immanuel Kant, "Saf Aklın Eleştirisi"
   • Jean-Paul Sartre, "Varoluşçuluk"
   • Søren Kierkegaard, "Korku ve Titreme"

3. Teolojik ve Eleştirel İncelemeler:

   • Karen Armstrong, "Tanrı'nın Tarihi"
   • Richard Dawkins, "Tanrı Yanılgısı"
   • Sam Harris, "İnancın Sonu"
   • John Hick, "Evil and the God of Love"
   • Bertrand Russell, "Why I Am Not a Christian"

4. Metafizik ve İrade Üzerine Kaynaklar:

   • René Descartes, "Meditations on First Philosophy"
   • Martin Heidegger, "Varlık ve Zaman"
   • Spinoza, "Ethica"

5. İslam ve Adalet Kavramı Üzerine Çalışmalar:

   • Fazlur Rahman, "İslam"
   • Seyyid Kutub, "Fizilal'il Kur'an"
   • Muhammed Esed, "Kur'an Mesajı"

Dipnot veya Ek Açıklamalar için Kullanılabilecek Kaynaklar:

• Diyanet İşleri Başkanlığı, "Kur'an Tefsiri"
• İslam Ansiklopedisi, "Tanrı ve Adalet Maddesi"
• The Stanford Encyclopedia of Philosophy (online), "Free Will and Theism"